- In memoriam: Antoinet Schimmelpenninck 1962-2012


Antoinet overleed op 15 april aan de gevolgen van eierstokkanker.
Haar blog is te lezen op http://antoinets.blogspot.nl/
"Antoinet Schimmelpennick had twee passies: China en muziek. In die volgorde, hoewel het liefst in combinatie. Ze was een multi-instrumentalist die als kind piano, viool en dwarsfluit leerde spelen, maar later ook instrumenten als de citer, gitaar, mandoline en zelfs tinwhistle oppakte. Zij besloot daarnaast al begin jaren tachtig Chinees te gaan studeren en werd een van de weinige Nederlanders die de taal vloeiend leerde spreken.
Daarna specialiseerde ze zich als sinoloog volledig op de Chinese taal en cultuur. Ze deed veldonderzoek naar Chinese volksmuziek, organiseerde honderden concerten met Chinese muziek, maakte filmdocumentaires en radioprogramma’s over China en publiceerde een wetenschappelijk tijdschrift over de ontwikkelingen in het land. Samen met haar echtgenoot Frank Kouwenhoven was ze de oprichter en drijvende kracht achter de stichting CHIME, European Foundation for Chinese Music Research, in Leiden.
Antoinet gravin Schimmelpenninck overleed 15 april op pas 49-jarige leeftijd aan de gevolgen van eierstokkanker, een ziekte die in 2010 bij haar werd ontdekt en waar ze zich moedig doorheen sloeg totdat ze toch de strijd verloor.
Antoinet werd op 1 juli 1962 in Dordrecht geboren als de tweede dochter van graaf Gerard Schimmelpenninck en Charlotte Verbeek. Haar zus Leontien was drie jaar ouder. De Schimmelpennicks, afstammelingen van de bekende raadpensionaris uit Franse tijd, waren voor een groot deel juristen, maar haar ouders waren actief in de landbouw. Haar vader Gerard Schimmelpenninck boerde zelfs een blauwe maandag in Canada voordat hij docent en bibliothecaris werd aan de Landbouwschool van Dordrecht, haar moeder werkte op het ministerie van Landbouw. Antoinet volgde zelf het Dordtse Johan de Witt-gymnasium en een jaar lang de (antroposofische) Vrije Hogeschool in Driebergen.
Ze wilde graag een moeilijke taal gaan studeren en na het lezen van F. Lattimores boek over het leven van het jongetje Sjang op het Chinese platteland koos ze voor de studie van die taal. Hiervoor moest ze naar Leiden, waar de enige Nederlandse universitaire opleiding Chinees werd gegeven. In 1984 bezocht ze voor het eerst China, dat onder leiding van Mao’s opvolger Deng Xiaoping net de deur naar het Westen op een kier had gezet. Maar de politieke situatie boeide haar altijd minder dan de cultuur. In haar studententijd maakte ze als koorlid deel uit van het Leidse Collegium Musicum, waar het repertoire uit klassieke muziek bestond, en waar ze haar toekomstige man, journalist en mede-koorlid Frank Kouwenhoven, leerde kennen. Ook zong en speelde ze in die tijd in de door haar en een aantal vrienden opgerichte folkband Plork volksmuziek uit alle windstreken van Europa. In 1987 en 1988 studeerde ze een jaar op de universiteit van Nanjing, waar ze begon met haar veldonderzoek naar Chinese volksliederen, dat de basis zou gaan vormen voor CHIME. Ze studeerde in 1987 af in de Sinologie (Chinese Taal en Cultuur) en promoveerde in 1997 met een dissertatie over Chinese volksliederen. Met Kouwenhoven kreeg ze twee kinderen: Elias en Nuria.
Hoewel ze een echte wetenschapper en onderzoeker was, deed ze ook enorm veel op de school van haar kinderen in Leiden. De gravin was timmerjuf, overblijfmoeder, luizenmoeder en voorzitter van de oudercommissie. Ze was open en hartelijk en kon daardoor met veel mensen goed opschieten. De laatste vijftien jaar organiseerde Antoinet samen met haar echtgenoot honderden Chinese concerten, niet alleen op Nederlandse locaties als het Concertgebouw en De Doelen maar ook in het buitenland en op internationale festivals zoals de Kölner Triënnale, het China Festival Carnegie Hall in New York en Culturescapes in Zwitserland.
De begrafenisplechtigheid op 23 april stond helemaal in het teken van haar twee passies. Met uitvoeringen van Bach, Britten en Bartok op viool, piano en kerkorgel, met alpenhoorn, draaiorgel en trompet, een zingende Russisch orthodoxe priester, een lantaarnoptocht, Chinees snarenspelen en tweehonderd handklokken werd recht gedaan aan haar passie voor muziek. En met een kist die was versierd met Chinese waaiers werd haar liefde voor dat land uitgedragen".

Peter de Waard, de Volkskrant, 12 mei 2012